Cá Chình

Cá chình là gì?

Đặc điểm của cá chình

Cá chình, một loài cá biển đặc trưng, phổ biến ở châu Á và bờ Đông Bắc của Hoa Kỳ. Thuộc họ cá da trơn, chúng nổi bật với thân hình dài khoảng 40-50 cm, da dày và phủ một lớp nhầy, có dáng dài và tròn, đầu nhọn và đuôi phẳng. Bụng của chúng thường có màu xám hoặc trắng nhạt. Về mặt hình dạng, chúng tương tự như lươn hoặc rắn biển, khiến chúng còn được gọi là lươn biển hay rắn biển bởi ngư dân. Cá chình thích ăn các loại côn trùng và động vật giáp xác thủy sinh, chúng có đa dạng màu sắc từ đen, xám, nâu xanh đến vàng.

Phân loại

Cá chình được chia thành hai nhóm chính dựa trên môi trường sống: cá chình biển và cá chình nước ngọt (sông và suối). Đa số chúng thích sinh sống ở những nơi nước nông hoặc sâu, thường ẩn mình dưới đáy biển. Trong số này, chỉ có loài Anguilla rostrata được biết đến với khả năng phát triển ở nước ngọt trước khi quay trở lại biển để sinh sản, được gọi là cá chình suối hoặc cá chình sông.

Cá chình biển, thường được biết đến với cái tên mỹ miều là Mạn Lệ Ngư, có trọng lượng từ 4-5 kg đến hơn 10 kg. Ba dạng cá chình biển phổ biến bao gồm: cá chình hoa (còn được gọi là cá chình bông), cá chình dừa và cá chình nghệ. Trong số đó, cá chình bông được tìm thấy nhiều nhất. Chúng có vây rộng, bơi lượn một cách uyển chuyển và được biết đến với sức khỏe phi thường và hàm răng sắc nhọn.

Phân bố của cá chình tại Việt Nam

Trong nghiên cứu mang tên “Điều tra về cá chình miền Trung” được thực hiện bởi Trần Thị Hồng Hoa và Nguyễn Hữu Phụng vào năm 2003, cá chình biển không chỉ được thu hoạch từ biển mà còn có thể được bắt trong mùa giao phối tại các khu vực thượng nguồn. Đặc biệt, sông Mã, sông Chu, sông Yên và sông Hoạt là những khu vực thường xuyên có sự xuất hiện của loài cá này. Thêm vào đó, khi mùa nước bắt đầu, cá chình cũng được tìm thấy ở các cửa sông như Lạch Trường, Lạch Hới, Lạch Ghép, Lạch Sung và Lạch Bạng.

Cá chình bông thường được tìm thấy ở các địa phương như Bình Định tại Đầm Châu Trúc, Hà Tĩnh ở Sông Ngàn Phố, Thừa Thiên Huế tại Sông Hương, Gia Lai ở Sông Ba và Quảng Ngãi tại Sông Trà Khúc. Tuy nhiên, loài cá này lại khá hiếm ở các khu vực phía Bắc của Việt Nam.

Sản lượng cá chình tại Việt Nam

Dữ liệu từ tạp chí Thủy sản Việt Nam vào năm 2020 cho thấy sản lượng cá chình thương phẩm ở Việt Nam hàng năm chỉ đạt được vài nghìn tấn. Phần lớn cá chình thu được qua hình thức đánh bắt tự nhiên, trong khi lĩnh vực nuôi trồng cá chình ở nước ta vẫn còn ở giai đoạn phát triển sơ khai, mới chỉ bắt đầu từ các năm 90.

Mặc dù có sự quan tâm từ nhiều nhà nhập khẩu lớn ở Hàn Quốc và Nhật Bản khi muốn nhập cá trình tại Việt Nam, tuy nhiên không ít giao dịch bị đình trệ do khả năng cung ứng hạn chế. Thậm chí, Việt Nam còn phải nhập khẩu cá chình qua các kênh tiểu ngạch để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong nước.

Cá chình tự nhiên đang trở nên ngày càng hiếm và có giá cao do khó khăn trong việc đánh bắt, đặc biệt là những cá thể có kích thước lớn. Đa số cá chình bắt được từ các tỉnh miền Tây và Đông Nam Bộ thường được tiêu thụ tại các nhà hàng lớn ở thành phố Hồ Chí Minh, nơi có nhu cầu cao cho loại hải sản này.

Đặc điểm thịt cá chình

Thịt của cá chình được biết đến với màu trắng tinh, có độ săn chắc, vị béo ngậy và độ dai ngọt nổi bật, trong khi phần da của cá lại cực kỳ ngậy và hấp dẫn. Khi được chế biến thành các món ăn như cá chình nướng riềng mẻ, nướng muối ớt, lẩu chua hay om măng chua, thịt cá chình tạo ra hương vị độc đáo, khiến bất kỳ ai cũng phải trầm trồ khen ngợi.

Một trong những đặc điểm nổi bật của thịt cá chình biển là sự xuất hiện của xương dăm. Trong quá trình chế biến, người đầu bếp thường cẩn thận lạng bỏ phần xương này để chỉ sử dụng thịt nguyên chất, nhằm đảm bảo món ăn mềm và dễ ăn hơn. Đồng thời, cá chình với bản chất là loài da trơn, có mùi tanh đặc trưng, do đó quá trình làm sạch cần được thực hiện kỹ lưỡng với nước muối để loại bỏ lớp nhớt, sau đó có thể trụng sơ qua nước nóng để giảm mùi tanh, giúp quá trình chế biến tiếp theo được dễ dàng hơn.

Những lợi ích của cá chình đối với sức khỏe

Cá chình biển là thực phẩm ngon mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Thịt cá chình có hàm lượng protein cao, vượt trội so với thịt bò, thịt lợn và trứng gà, bên cạnh đó còn chứa nhiều chất béo và phong phú về vitamin.

Trong mỗi 100 gram thịt cá chình đã được nấu chín, sẽ cung cấp cho người sử dụng khoảng 236 calo, 14,9 gram chất béo, 23,65 gram protein, cùng với nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin A, B6, B1, B12, sắt, lysine, kẽm, omega-3, kali và phốt-pho.

Cá chình cũng được coi là một phương thuốc trong đông y, với các tác dụng như bổ dương, cải thiện tuần hoàn máu, mạnh gân cốt, trị phong thấp, cam tích ở trẻ em, bệnh băng lậu ở phụ nữ, trĩ và ngứa ngoài da. Rượu cá chình được cho là có khả năng chữa trị bệnh lý đường ruột.

Nghiên cứu từ Health benefits time chỉ ra thêm một số lợi ích khác của cá chình:

Làm đẹp da

• Vitamin A trong thịt cá chình giúp loại bỏ độc tố, cải thiện tình trạng da, ngăn ngừa da khô và các bệnh da như vẩy nến.